Een veilige werkomgeving is een fundamenteel onderdeel van goed werkgeverschap. Toch blijkt in de praktijk dat ongewenst gedrag, zoals intimidatie, pesten, agressie of overmatige werkdruk, nog steeds regelmatig voorkomt. Voor veel organisaties is het niet altijd duidelijk waar de grens ligt, hoe signalen herkend moeten worden of welke maatregelen passend zijn.
Om daar verandering in te brengen, heeft de overheid op 18 februari 2025 een wetsvoorstel gepubliceerd waarin het opstellen van een gedragscode tegen ongewenst gedrag verplicht wordt voor werkgevers met tien of meer werknemers. De gedragscode ongewenst gedrag moet op schrift staan en uiterlijk op 1 juli 2026 zijn ingevoerd, mits het voorstel in deze vorm wet wordt.
Het wetsvoorstel is momenteel nog in consultatie. Tot en met 23 maart 2025 kunnen organisaties, belangenverenigingen en andere betrokkenen hun reactie geven. Daarna besluit de ministerraad of het voorstel wordt ingediend bij de Tweede Kamer. Pas na aanvaarding door zowel de Tweede als de Eerste Kamer wordt het definitief wet.
Wat betekent dit voor u als werkgever?
Op dit moment bent u op basis van de Arbowet al verplicht om een veilige werkomgeving te bieden. Daar hoort ook het beperken van psychosociale arbeidsbelasting bij. Het nieuwe wetsvoorstel maakt deze verplichting concreter: een gedragscode wordt verplicht.
In die gedragscode moet duidelijk staan welk gedrag binnen uw organisatie ontoelaatbaar is. Het is dus niet voldoende om te verwijzen naar algemene normen of de ‘bedrijfswaarden’. U moet benoemen wat onder ongewenst gedrag wordt verstaan, hoe werknemers worden ondersteund als zij ermee te maken krijgen, en wat de gevolgen zijn als regels worden overtreden. Ook moet helder zijn waar medewerkers terechtkunnen met vragen of meldingen.
Belangrijk daarbij is dat de gedragscode niet alleen wordt opgeschreven, maar ook actief onder de aandacht wordt gebracht bij het personeel.
Waarom is deze wet nodig?
Veel werknemers ervaren nog steeds drempels om ongewenst gedrag aan te kaarten. Soms omdat het niet duidelijk is of bepaald gedrag wel ‘erg genoeg’ is, of omdat ze niet weten waar ze terecht kunnen. Ook voor werkgevers is het niet altijd makkelijk om de juiste lijn te trekken.
Een duidelijke gedragscode kan helpen om daar verandering in te brengen. Door vooraf te benoemen wat binnen uw organisatie als grensoverschrijdend wordt gezien, voorkomt u misverstanden en kunt u sneller ingrijpen als dat nodig is.
Volgens het ministerie draagt een gedragscode bovendien bij aan een open werksfeer waarin problemen eerder worden gemeld, waardoor escalatie wordt voorkomen.
Let op: “ander ongewenst gedrag”
In het wetsvoorstel wordt ook gesproken over “ander ongewenst gedrag”. Wat daar precies onder valt, wordt niet in detail uitgewerkt. Dat betekent dat u als werkgever zelf invulling moet geven aan wat u daaronder verstaat.
Juist daarom is het verstandig om niet te wachten tot de wet erdoor is, maar nu al na te denken over wat binnen uw organisatie acceptabel is – en wat niet. Iedere organisatie is anders, en juist die nuance vraagt om een aanpak op maat.
Hulp nodig bij het opstellen of actualiseren van een gedragscode?
Onze praktijkervaring leert dat veel werkgevers behoefte hebben aan een gedragscode die niet alleen juridisch klopt, maar ook past bij de praktijk van alledag. Wij ondersteunen graag bij het ontwikkelen, aanscherpen of implementeren van een gedragscode die werkt – in de organisatie en in de cultuur waarin die moet functioneren.
Neem gerust contact met ons op.
