Hof Amsterdam: ja, als er integriteitsrisico’s zijn

In januari 2025 oordeelde het gerechtshof Amsterdam in een zaak tussen ING Bank en Stichting Voor Waarheid (voorheen Viruswaarheid.nl) dat een bank in sommige gevallen terecht een zakelijke rekening mag opzeggen. Zelfs als dat grote gevolgen heeft voor de organisatie.

Wat was er aan de hand, en wat kun je hier als ondernemer of bestuurder van leren?

De aanleiding: geld van donateurs gebruikt voor privébetaling

De stichting had een rekening bij ING onder de naam van haar oorspronkelijke stichting “DancaMundo”, een dansorganisatie. Toen die stichting plotseling werd omgevormd naar Viruswaarheid.nl (met een heel ander doel), gingen donateurs geld overmaken voor rechtszaken tegen het coronabeleid.

Vervolgens werd er via deze rekening € 50.000 overgemaakt aan de Spaanse verkoper van een stuk grond, gekocht door de bestuurder van de stichting voor eigen gebruik. Volgens hem ging het om een lening – maar ING kreeg ondanks herhaald verzoek geen documenten te zien.

Dat zorgde voor argwaan bij de bank. Want: was het geld van donateurs gebruikt voor privédoeleinden? En wie was hier eigenlijk de klant?

ING zegt de rekening op: terecht, volgens de rechter

ING besloot in november 2020 om de zakelijke rekening te beëindigen. Volgens de rechter mocht dat:

• Het geld werd gebruikt voor iets anders dan het officiële doel van de stichting.
• De bank had geen duidelijk beeld van de structuur en geldstromen.
• De stichting werkte onvoldoende mee aan het verplichte cliëntenonderzoek.

Ook later, toen de stichting haar bestuur uitbreidde en de lening was terugbetaald, bleef de rechter van mening dat ING de relatie mocht beëindigen. Belangrijk daarbij: de stichting bleef vinden dat ze niets verkeerd had gedaan – en liet dat ook blijken in de rechtszaak.

Heeft een stichting of ondernemer recht op een bankrekening?

Zonder bankrekening kun je weinig: geen betalingen, geen donaties, geen normale bedrijfsvoering. Maar dat betekent niet dat een bank verplicht is om je een rekening te geven of te houden.

Een bank mag een aanvraag weigeren of een rekening opzeggen als er bijvoorbeeld sprake is van:

• onduidelijke geldstromen;
• onbetrouwbare informatie;
• signalen van belangenverstrengeling (zoals privégebruik van stichtingsgeld);
• onvoldoende medewerking bij vragen of onderzoek.

Banken vallen onder de Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme) en moeten dus zorgvuldig toetsen wie hun klanten zijn – en waar het geld vandaan komt.

Wat betekent dit voor jou als ondernemer of bestuurder?

Heb je een stichting of bedrijf dat afhankelijk is van donaties of andere externe geldstromen? Of wordt je onderneming op dit moment doorgelicht door de bank?

Let dan goed op het volgende:

✔️ Zorg dat de statuten, het doel en het gebruik van de rekening met elkaar kloppen.
✔️ Gebruik zakelijke rekeningen alleen voor het doel waarvoor ze zijn geopend.
✔️ Werk volledig en tijdig mee als de bank vragen stelt of documenten opvraagt.
✔️ Vermijd dat zakelijke of donatiegelden worden gebruikt voor privédoeleinden.
✔️ Leg wijzigingen in je organisatie of structuur altijd uit aan de bank.

Conclusie

De uitspraak van het hof is helder: als een bank terecht twijfelt aan de integriteit van een klant – bijvoorbeeld door onduidelijkheid, onvolledige informatie of risico’s op misbruik van geld – dan mag zij de relatie beëindigen. Ook als je daarna orde op zaken stelt, hoeft de bank niet opnieuw met je in zee te gaan.

Dat klinkt misschien hard, maar het draait om vertrouwen en transparantie. Zorg dus dat je als ondernemer of bestuurder niets aan het toeval overlaat.

Wordt jouw rekening onderzocht of ben je bang voor opzegging?

Wij adviseren ondernemers, stichtingen en instellingen over hun relatie met banken, lopende klantonderzoeken en hoe je risico op uitsluiting voorkomt. Neem gerust contact met ons op – liever vóórdat het te laat is.