Stelt u zich voor: u sluit een internationale overeenkomst, kiest “gewoon” voor Nederlands recht – overzichtelijk, vertrouwd. Maar in één van de artikelen staat ook een verwijzing naar Amerikaanse wetgeving, of naar een vervoersregime, of naar regels die in een ander land gelden. Voor u voelt dat als een praktische afspraak: het onderdeel waar het over gaat, valt onder de juiste regels. Klaar.

Maar wat als die ene zin in uw contract betekent dat een compleet ander aansprakelijkheidsregime geldt dan u dacht?
Dat u achteraf geen beroep meer kunt doen op bepalingen uit het Nederlandse recht?
Of dat u – zonder het te beseffen – dezelfde positie hebt ingenomen als de afzender in een miljoenenclaim?

Die situatie is niet hypothetisch. Op 7 november 2025 oordeelde de Hoge Raad in Airgas/UAL dat een partiële rechtskeuze – zelfs voor slechts één buitenlandse wet – volledig bindend is, en voorrang krijgt boven het verder gekozen nationale recht. Precies zo’n zin, vaak achteloos toegevoegd door een partij of in een voorgedrukt clausule, kan bepalen hoe uw hele geschil wordt beoordeeld.

Wat gebeurde er in deze zaak?

Een Amerikaanse afzender liet gevaarlijke stoffen vervoeren vanuit Houston. Het cognossement bevatte een bekende combinatie:

• Nederlands recht als hoofdrecht,
• maar voor vervoer van en naar Amerikaanse havens US COGSA.

Tijdens het lossen vond een explosie plaats. De discussie ging al snel over de vraag welke wet gold. De afzender beriep zich op Nederlands recht. De vervoerder op US COGSA.

De Hoge Raad bevestigde uiteindelijk:

Als u een deel van een buitenlands rechtsstelsel van toepassing verklaart, dan geldt dat deel volledig – óók wanneer het afwijkt van regels uit het verder gekozen recht.

Met andere woorden:
de contractuele keuze voor US COGSA overvleugelde het Nederlandse recht. En niet alleen een beetje – volledig.

Voor de betrokken partij pakte dat uiterst ongunstig uit.

Waarom is dit ook voor u relevant?

Omdat bijna elk internationaal contract in 2025 wel ergens een partiële rechtskeuze bevat. Misschien herkent u dit:

• “Voor claims rond vervoer gelden de CMR-bepalingen.”
• “Voor dit onderdeel gelden de FAA-regels.”
• “Voor geschillen over technische specificaties geldt Engels recht.”
• “De Amerikaanse veiligheidsregels worden van toepassing verklaard.”

U hebt dit soort zinnen vast honderd keer gezien. Vaak toegevoegd “omdat het zo hoort” of omdat de contractspartner erop staat.
Maar de vraag is: heeft u ooit precies laten controleren wat deze verwijzingen juridisch betekenen?

Deze uitspraak laat zien hoe snel een ogenschijnlijk logische regeling verandert in een verplichte toepassing van een volledig vreemd aansprakelijkheidsstelsel.
Zonder waarschuwing.
Zonder nuance.
Zonder vangnet.

En dat kan u – letterlijk – verantwoordelijk maken voor schade waarvoor u dacht beschermd te zijn.

Het echte risico zit in het onbekende

De meeste ondernemers en zelfs veel bedrijfsjuristen zien het gevaar niet. Een partiële rechtskeuze voelt onschuldig. Een technische verwijzing. Een transportclausule. Een buitenlandse norm.

U kunt daardoor:

• per ongeluk ongunstig dwingend recht activeren,
• een beschermingsbepaling uit Nederlands recht verliezen,
• of een aansprakelijkheid op u nemen die u nooit had willen dragen.

En tegenover een buitenlandse partij staat u dan in een veel zwakkere positie dan u dacht.

Wat betekent dit voor uw contracten?

Als uw bedrijf internationaal zaken doet, dan is de kans groot dat uw contracten partiële rechtskeuzes bevatten – soms expliciet, soms verstopt in een standaardtekst.

Daarom is het essentieel om te weten:

• Welke buitenlandse regels u precies activeert.
• Hoe die zich verhouden tot het gekozen hoofdrecht.
• Of uw aansprakelijkheid daarmee verandert.
• En of u onbedoeld rechten of bescherming prijsgeeft.

Veel ondernemers laten dit pas controleren wanneer het misgaat. Dan is het vaak te laat – en wordt het een kostbare verrassing.

Voorkomen is beter – en veel goedkoper!

Deze uitspraak van de Hoge Raad is meer dan een juridisch detail.
Het is een waarschuwing:
Weet wat u kiest. Weet wat u verwijst. Weet wat u bindt.

Wilt u zeker weten dat uw partiële rechtskeuzes werken zoals ú dat bedoelt – en niet zoals een buitenlandse wetgever of wederpartij het toevallig heeft geformuleerd?
Laat uw internationale contracten dan tijdig toetsen. Eén gesprek kan u aansprakelijkheden besparen die vele jaren procederen kosten.

ACG International ondersteunt ondernemingen dagelijks bij het opstellen, beoordelen en heronderhandelen van internationale contracten. Heeft u een overeenkomst waarin een buitenlandse bepaling, wet, regime of clausule wordt genoemd? Dan is dit hét moment om te laten controleren wat dat werkelijk betekent.

Voorkom verrassingen. Neem gerust contact met ons op.